O projekcie

 

Projekt badawczy Kryptoteologiczna obrona świeckości: antropologia Hanny Arendt wobec tezy o sekularyzacji był realizowany na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego w latach 2016-2018 i zakończył się obroną pracy doktorskiej w maju 2019 roku. Promotorami byli Profesor Ewa Łukaszyk oraz Profesor Tomasz Majewski, pracę recenzowali Profesor Agata Bielik-Robson oraz Profesor Karol Tarnowski. Autor był uczestnikiem Międzyuczelnianego Programu Interdyscyplinarnych Studiów Doktoranckich Akademii „Artes Liberales”.


Projekt został sfinansowany przez Narodowe Centrum Nauki w ramach grantu Etiuda 4.

Numer grantu: 2016/20/T/HS1/00244.


Przygotowywana rozprawa miała za zadanie reinterpretację pism Hanny Arendt (1906-75), która była dotąd uważana za świecką myślicielkę polityczną, zwłaszcza w recepcji amerykańskiej. Dlatego sięgnięcie do jej najwcześniejszych prac pisanych przed ucieczką z Niemiec okazało się konieczne, by podważyć dominujące odczytania i przywrócić Arendt jej macierzystemu kontekstowi. Po zebraniu i usystematyzowaniu wszystkich rozproszonych fragmentów, w których pisała ona o Bogu, religii i sekularyzacji, wychodzi na jaw odmienny wizerunek Arendt jako filozofki, która w obliczu zeświecczenia postanowiła przepisać na język niereligijny kilka elementów tradycji teologicznej, by zachować je w świeckiej postaci.

 

Takie odczytanie myśli Arendt idzie pod prąd dotychczasowym interpretacjom, przywraca pełniejszą wiedzę na temat znaczenia teologii dla Arendtiańskiej antropologii filozoficznej oraz wskazuje na nieortodoksyjne wymiary myśli żydowskiej – a już zwłaszcza na kabałę luriańską – jako możliwe źródło inspiracji dla Arendt. Rozprawa eksploruje także historyczne znaczenie judeochrześcijaństwa dla konstytucji świata zachodniego. Jest poszukiwaniem takiej teologii, która byłaby w stanie pojednać człowieka z sekularyzacją oraz zaafirmować jego wolność.

Komentarze